Z artykułu dowiesz się:

1. Dlaczego stawianie ścian fundamentowych to jeden z najważniejszych etapów prac budowy domu
    
2. Jakie są poszczególne etapy izolacji fundamentów
    
3. Jak wykonać hydroizolację fundamentów krok po kroku
    
4. Jakie produkty zastosować do izolacji przeciwwilgociowej i przeciwwodnej
    
5. Jakie rodzaje izolacji fundamentów wyróżniamy
    
6. Co na ocieplenie fundamentów – jakie materiały wybrać jako izolację termiczną

 

Wiosna to idealny czas na rozpoczęcie budowy, a izolacja fundamentów to jedno z najważniejszych zadań w trakcie wszystkich etapów prowadzonych prac. Fundamenty to podstawa każdego budynku stale narażona na działanie dużych obciążeń. Odpowiadają za wiele niezwykle istotnych kwestii związanych z bezpieczeństwem oraz trwałością konstrukcji. Ich rolą jest podtrzymywanie "szkieletu" budynku, zapewnienie stabilności, zapobieganie osiadaniu na gruncie, a także ochrona przed wodą gruntową i wilgocią. Z tych względów solidne fundamenty, a co za tym idzie, ich prawidłowe wykonanie, są kluczowe dla eksploatacji budynku.

Fundamenty to długoterminowa inwestycja, którą należy przemyśleć już na etapie projektu budowlanego, biorąc pod uwagę m.in. metraż budynku, liczbę pięter oraz warunki gruntowe panujące na działce. Jest to oczywiście zadanie dla konstruktora wykonującego obliczenia.

 

Nie można tutaj nie wspomnieć o wyborze odpowiednich materiałów budowlanych. W tym wypadku nie warto oszczędzać, gdyż fundamenty muszą nam służyć przez wiele lat. Raz wykonane mają spełniać wspomniane funkcje przez długi czas. Konieczność wprowadzenia jakichkolwiek zmian czy poprawek jest kosztowna, czasochłonna i trudna, a czasem wręcz niemożliwa. 

Ściany fundamentowe i piwniczne najczęściej stawiamy z bloczków betonowych. Na rynku dostępne są bloczki z betonu B20 lub B15 o wymiarach ok. 38x25x12 cm. Wyróżnia je duża wytrzymałość na ściskanie. Zwykle materiał ten można kupić zarówno na palety, jak i na sztuki, a jego cena nie jest wysoka. Potwierdzeniem jakości bloczków betonowych jest certyfikat Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych CEBET.

Fot.: LUBAR

 

Ściany fundamentowe możemy także wylać z betonu "z gruszki", czyli z betonomieszarki. Tę technologię stosuje się jednak znacznie rzadziej, gdyż jest bardziej pracochłonna i wymaga deskowania (szalunku).

Bloczki układamy techniką "na zakładkę". Jako spoiwo stosujemy uprzednio przygotowaną (wymieszaną w odpowiednich proporcjach z wodą) zaprawę murarską cementową, która jest mrozoodporna i nadaje się na zewnątrz budynku. Ściany murujemy do wysokości podanej w projekcie budowlanym. Zwykle jest to od 30 do 50 cm nad poziomem gruntu, ale oczywiście zależy do indywidualnych uwarunkowań.

Od jakiegoś czasu popularne są także płyty fundamentowe wykonane z żelbetu, czyli betonu wzmocnionego stalą zbrojeniową. Rozwiązanie to dobrze sprawdza się nawet w trudnych warunkach geotechnicznych. Poza tym jego niewątpliwymi zaletami są:

• szybkość wykonania,
• równomierne rozkładanie naprężeń,
• duża nośność,
• małe osiadanie budynku,
• brak mostków termicznych.

Fot.: jcomp - Freepik.com

 

Kiedy fundamenty budynku są już gotowe, możemy przystąpić do ich izolacji. Prace te obejmują hydroizolację i termoizolację, czyli odpowiednio zabezpieczenie fundamentów przed wodą i wilgocią oraz ochronę przed utratą ciepła. Składają się z kilku kluczowych etapów, które szczegółowo omówimy w dalszej części artykułu. Podpowiemy także, jakiego rodzaju materiały izolacyjne będę dobrym rozwiązaniem.

Izolacja fundamentów krok po kroku – jak wykonać hydroizolację

Oczyszczenie i przygotowanie ścian fundamentowych

Pierwszym i zarazem bardzo ważnym krokiem, który należy zrobić przed przystąpieniem do izolacji fundamentów, jest staranne oczyszczenie ścian fundamentowych. Do wykonania tej czynności z pewnością przyda się szczotka dekarska lub szpachelka. Podłoże, na którym będziemy pracować, powinno być czyste i pozbawione jakichkolwiek złogów zaprawy czy betonu. Ich obecność może bowiem wpływać na gorszą przyczepność poszczególnych warstw hydroizolacji, co nie pozostaje bez znaczenia dla skuteczności prowadzonych prac. Jeśli w ścianie są jakieś ubytki, należy zadbać o ich naprawę.

Gruntowanie ścian fundamentowych

Na oczyszczoną ścianę możemy nakładać grunt. W tym wypadku sprawdzi się np. IZOPLAST R od ADW. Jest to wodny roztwór asfaltowy przeznaczony do stosowania na ściany betonowe. Jego zadaniem jest przygotowanie podłoża do przyjęcia kolejnych warstw hydroizolacji. Dzięki zastosowaniu IZOPLASTU R powstaje warstwa szczepna, do której kolejne powłoki silnie przylegają. Na każdy m2 ściany będziemy potrzebować od 0,2 do 0,6 litra tego preparatu. Dokładne zużycie zależy od rodzaju podłoża. Środek ten nakładamy na zimno za pomocą szczotki dekarskiej, pokrywając równomiernie i dokładnie całą powierzchnię ściany fundamentowej.

Roztwór asfaltowy IZOPLAST R do gruntowania i izolacji na zimno
Fot. LUBAR

 

Rapówka cementowa przed gruntowaniem Przed nałożeniem warstwy gruntującej często nakłada się tzw. rapówkę cementową. Jest to cienka, kilkumilimetrowa warstwa tynku składająca się z piasku i cementu, ewentualnie plastyfikatora. Jej zadaniem jest wyrównanie oraz uszczelnienie powierzchni bloczków betonowych. Nakładamy ją pacą murarską, rozcierając na całej powierzchni. Kolejne prace możemy wykonać, dopiero kiedy rapówka wyschnie. Czas na to potrzebny zależy od wielu czynników, m.in.: panujących warunków atmosferycznych, stopnia wilgotności bloczków betonowych, ilości wody użytej do sporządzenia zaprawy cementowej.

 

Jak pisaliśmy wcześniej, grunt tworzy tzw. warstwę szczepną. Do jej uzyskania świetnie sprawdzi się także IZOPLAST R-W. Jest to asfaltowa emulsja anionowa posiadająca bardzo dobre właściwości penetrujące. Dzięki temu dokładnie wnika we wszystkie pory, szczeliny i zagłębienia ściany fundamentowej. Przed użyciem musimy ją dokładnie wymieszać. Zużycie tego produktu jest podobne do zużycia IZOPLASTU R. Dzięki temu, że nie zawiera rozpuszczalników organicznych, może być stosowany w bezpośrednim kontakcie ze styropianem stanowiącym izolację termiczną fundamentów, o której piszemy w dalszej części artykułu.

Asfaltowa emulsja anoniowa IZOPLAST R-W
Fot.: LUBAR

 

Hydroizolacja fundamentów a poziom wód gruntowych

Przed przystąpieniem do prac mających na celu zabezpieczenie fundamentów przed wodą i wilgocią, musimy wykonać jeszcze jedną, bardzo ważną czynność. Chodzi tutaj o badania sprawdzające poziom wód gruntowych na terenie, na którym stoi lub dopiero ma stanąć nasz budynek. Badania takie przeprowadza geolog – pobiera próbki z odwiertów gruntu i przygotowuje opinię geotechniczną.

Typ gruntu determinuje więc rodzaj hydroizolacji, którą dzielimy na:

• lekką (typu lekkiego) – poziom wód gruntowych nie sięga fundamentów,
• średnią (typu średniego) – poziom wód gruntowych przejściowo się waha,
• ciężką (typu ciężkiego) – poziom wód gruntowych stale sięga fundamentów.

Od wyniku badania geotechnicznego zależy wybór konkretnego rozwiązania, po które musimy sięgnąć, oraz liczba warstw hydroizolacji, którą musimy położyć, aby skutecznie chronić ściany fundamentowe przed wodą i wilgocią.

1 warstwa IZOPLASTU R-W rozcieńczonego wodą w stosunku 1:1 będzie pełniła funkcję powłoki gruntującej, 2 warstwy – powłoki przeciwwilgociowej, a 3 warstwy – powłoki przeciwwodnej typu lekkiego.

Trzeba zaznaczyć, że kolejne warstwy hydroizolacji fundamentów nakładamy dopiero po wyschnięciu powierzchni. Czas wysychania jest jednak różny. Wszystkie niezbędne informacje znajdziemy w kartach technicznych dedykowanej chemii budowlanej, np. dla IZOPLASTU R-W czas schnięcia przy temperaturze 20°C wynosi ok. 6 godzin. 

Hydroizolacja typu ciężkiego w izolacji pionowej

Do hydroizolacji typu ciężkiego dobrym wyborem będzie masa uszczelniająca składająca się z dwóch części, a mianowicie IZOPLAST 2 K-W. Jest to preparat polimerowo-bitumiczny charakteryzujący się wysoką elastycznością, niezawierający rozpuszczalnika. Zawiera on natomiast wypełniacze, włókna i tworzywa sztuczne. Sprawdzi się nie tylko do izolacji pionowych, ale także izolacji poziomych budynku. Co ważne może być stosowany także jako klej do płyt termoizolacyjnych, np. styropianu, ochronnych i osuszających. Jest to więc jedno rozwiązanie do wielu zadań.

Dwuskładnikowa masa uszczelniająca IZOPLAST 2K-W
Fot. LUBAR

 

Jeśli mamy do czynienia z bardzo dużymi obciążeniami wody pod ciśnieniem, czyli kiedy konieczne jest wykonanie hydroizolacji typu ciężkiego, warto rozważyć zastosowanie specjalnej włókniny technicznej. Nakładamy ją na ścianę fundamentową wraz z drugą warstwą preparatu stanowiącego izolację przeciwwodną.

Hydroizolacja pozioma fundamentów

Wszystkie opisane powyżej prace i przedstawione propozycje materiałów (za wyjątkiem IZOPLATU 2 K-W) dotyczą tzw. izolacji pionowej, obok której wyróżniamy jeszcze izolację poziomą. Ma ona za zadanie zapobiec kapilarnemu podciąganiu wody z gruntu przez mury domu, a więc ochronę przed wilgocią. Jest to szczególnie ważne dla posadzki, jeśli w projekcie naszego budynku nie zaplanowaliśmy podpiwniczenia.

Aby wykonać izolację poziomą, potrzebujemy przede wszystkim jednego z dwóch materiałów, którymi są:

1. folia fundamentowa – powinna być wytrzymała, odporna na rozrywanie oraz działanie niskich temperatur; kładziemy ją na ławy fundamentowe;
    
2. papa termozgrzewalna – asfaltowa (bitumiczna), na osnowie z włókniny poliestrowej, wytrzymała na rozciąganie i rozdzieranie gwoździem; często zabezpieczona z wierzchu folią, stanowiącą ochronę mechaniczną.

Izolacja termiczna fundamentów budynku

Po zabezpieczeniu budynku przed wodą z gruntu możemy przystąpić do ocieplenia fundamentów. Jeśli jednak wybieramy hydroizolator bez rozpuszczalnika, który równocześnie pełni funkcję kleju dla płyt izolacyjnych, wówczas ostatnią warstwę hydroizolacji pionowej i ocieplenie fundamentów wykonujemy w tym samym czasie. Termoizolacja to ochrona przed utratą ciepła powodującą np. nadmierne wychłodzenie piwnic, a co za tym idzie całego budynku.

Fot.: LUBAR

 

W tym wypadku możemy sięgnąć po następujące materiały izolacyjne:

• styropian – płyty z polistyrenu ekspandowanego (EPS) AQUA lub HYDRO; warto wybrać takie z frezowanymi krawędziami umożliwiającymi układanie na zakładkę, np. Oxiliat Hydro;
   
• styrodur – płyty z polistyrenu ekstrudowanego (XPS); wyróżnia je odporność na wodę przy jednocześnie dużej wytrzymałości i bardzo dobrej izolacyjności termicznej, np. XPS Finnfoam;
   
• płyty PIR  z poliizocyjanuratu – nienasiąkliwe, o niskim współczynniki przewodzenia ciepła lambda i uniwersalnym zastosowaniu.

Każdy z tych produktów jest dostępny w różnych grubościach do wyboru. Zwykle rekomenduje się warstwę ok. 10 cm. Przy cieńszej termoizolacji istnieje ryzyko zbyt dużego wychładzania pomieszczeń piwnicznych. Grubsza izolacja cieplna to mniejsze straty ciepła, ale wówczas musimy liczyć się z wyższym kosztem wykonania ocieplenia fundamentów.

Jako ostatni materiał budowlany potrzebny do izolacji fundamentów należy wymienić folię kubełkową posiadającą specjalne, wklęsłe i wypukłe, wytłoczenia. Pełni ona zasadniczo 2 funkcje. Pierwszą z nich jest zabezpieczenie ścian i termoizolacji przed uszkodzeniem mechanicznym, np. przed kamieniami znajdującymi się w ziemi, dzięki wysokiej wytrzymałości mechanicznej. Drugą funkcją jest dodatkowa wentylacja izolowanych powierzchni.

 

Fot. otwierające: LUBAR