2022-03-30
Aby rynny dobrze spełniały swoją funkcję, tj. w sposób wydajny i niezawodny odwadniały powierzchnię dachową, ich dobór nie powinien być dziełem przypadku. Estetyka ma tutaj duże znaczenie, ale to wielkość rynien, ich średnica oraz ilość rur spustowych decydować będą o bezpieczeństwie i skutecznym odprowadzaniu wody z połaci. Podstawowym elementem decydującym o wyborze systemu rynnowego jest wielkość dachu. Jaka zatem rynna będzie odpowiednia do konkretnej powierzchni dachu?
Z artykułu dowiesz się:
- Czym różni się rynna od rury spustowej.
- Jak określić efektywną powierzchnię dachu (EPD).
- Jak zmierzyć i dobrać rozmiar rynny do EPD.
- Ile powinno wynosić nachylenie rynien.
- Jakie rodzaje rynien i rur spustowych dostępne są na rynku.
Rynna a rura spustowa
Na wstępie warto zatrzymać się na chwilę przy nazewnictwie. Bowiem choć obecnie w języku potocznym terminem rynna określa się wszystkie elementy systemu rynnowego, to należy wspomnieć, że rynną są jedynie poziome części systemu. Elementem odprowadzającym wodę w pionie są rury spustowe.
Fot.: Bilanol - Freepik.com
Dobór rynny do powierzchni dachu – oblicz EPD
Zastanawiając się, jaka rynna i rura spustowa będą właściwym rozwiązaniem w przypadku konkretnego dachu, należy zacząć od wyliczenia jego efektywnej powierzchni.
Efektywna powierzchnia dachu (EPD) określa wielkość powierzchni połaci, którą rynny i rury spustowe mają odwodnić. Do jej wyliczenia służy wzór:
EPD = (W+H/2) x L
gdzie:
W – odległość w poziomie od narożnika do kalenicy
H – wysokość dachu
L – długość połaci dachowej w kalenicy
Wybrani producenci systemów rynnowych oferują na swoich stronach internetowych intuicyjne w obsłudze kalkulatory, które ułatwiają dokonanie potrzebnych obliczeń. Na ich podstawie dobierzesz właściwą ilość i wielkość rynien oraz rur spustowych, a także uzyskasz wskazówkę na temat ich rozlokowania.
Fot.: User15959949 - Freepik.com
Wynik EPD wystarczy porównać z informacjami zawartymi w katalogach produktowych. Firmy produkujące systemy rynnowe wskazują w nich, jaką wielkość powierzchni dachu może odwodnić konkretna rynna.
Jak zmierzyć rozmiar rynny?
Dobór rynny do powierzchni dachu to przede wszystkim wyliczenie EPD, która określi wielkość i średnicę rynien oraz rur spustowych.
Standardowo, przy dachu o niewielkiej powierzchni rynny mają średnicę 75-110 mm, a rury spustowe 50-80 mm. Dach średni wymagał będzie rynien o średnicy 100-135 mm oraz rur spustowych o średnicy 80-110 mm. Większym połaciom dachowym rekomenduje się rynny o średnicy 150-190 mm. Montowane tutaj rury spustowe mają zazwyczaj średnicę 110-120 mm.
Pamiętaj:
- Jedna rura odprowadza wodę z okapu o długości nie większej niż 12 m.
- Gdy rynna mierzy od 10 do 24 m, na obu jej końcach montujemy rury spustowe ze złączką dylatacyjną w środku
- Rura spustowa na środku okapu zapewnia lepsze odwodnienie, niż zamontowana na jego końcu (długość okapu nie może jednak przekraczać 24 m).
- Rynny dostępne są najczęściej w odcinkach 2-4 m, a rury spustowe w odcinkach 1-4 m. W każdym przypadku elementy te można swobodnie docinać do pożądanej długości.
Fot.: Wirestock - Freepik.com
Nachylenie rynien
Rynny powinny zostać zamontowane w odpowiednim spadku w kierunku odpływu. Przyjmowane tutaj wartości to 3-5 mm spadku na 1 mb. Oznacza to, że na odcinku 10 m różnica wysokości wynosić będzie od 3 do 5 cm.
Jakie rynny masz do wyboru?
Wiesz już, jak wygląda dobór rynny do powierzchni dachu. Teraz pora zastanowić się nad materiałem, z jakiego rynny będą wykonane, oraz nad ich kształtem.
Ze względu na zastosowany do produkcji rynien materiał, wyróżniamy:
- rynny z ocynkowanej stalowej blachy
- rynny z blachy stalowej powlekanej lub lakierowanej
- rynny z blachy tytanowo – cynkowej
- rynny z blachy miedzianej i aluminiowej
- rynny PVC
Na rynku dominują rynny stalowe (powlekane i lakierowane) oraz plastikowe (PVC pokryte tlenkiem tytanu lub akrylem). Rozwiązania te dostępne są w wielu wariantach kolorystycznych, wyróżnia je m.in. odporność na promieniowanie UV oraz uszkodzenia mechaniczne, trwałość i wytrzymałość. Rynny te nie ulegają korozji oraz nieestetycznym odbarwieniom. W obu przypadkach mamy do czynienia także z łatwym montażem (na złączki ze specjalną uszczelką gumową).
Fot.: Bilanol - Freepik.com
Rynny tytan-cynk są wyjątkowo wytrzymałe, odporne na korozję, nie wymagają także żadnych prac konserwacyjnych. Rynny te łączy się poprzez lutowanie bądź klejenie.
Jeśli chodzi o kształt rynny, warto pamiętać, że wpływa on nie tylko na wygląd dachu, ale i na przepustowość systemu rynnowego oraz łatwość usuwania z rynien zanieczyszczeń, np. liści. Dostępne w tym zakresie rozwiązania to rynny:
- półokrągłe – uniwersalne, bowiem sprawdzające się w przypadku każdego rodzaju dachu, odporne na obciążenia (np. zalegający lód)
- kwadratowe, prostokątne, trapezowe – idealne rozwiązanie dla prostych, nowoczesnych pokryć dachowych
- bezokapowe – dedykowane budynkom bez tradycyjnego okapu, szybkie w montażu (montaż bezpośrednio na ociepleniu budynku), niemal niewidoczne.
Samodzielny montaż orynnowania jest możliwy. Musi go jednak poprzedzić właściwy dobór elementów. Przed zakupem warto więc dodatkowo skonsultować się z doradcą, który fachowo wskaże rozwiązania optymalne dla konkretnego dachu, w tym także ilość niezbędnych złączek, haków, kolanek oraz innych akcesoriów montażowych.
Fot. otwierające: Olezhkalina - Freepik.com